Bu mâtemde olan derd ile hicrâne devâ olmaz
Bu feryâd-ı Hüseynî'dir dahî uşşâk nevâ olmaz
Hüseyn ile Hasen'dir ol Resûl'ün kurretü'l ayni
Sevenler âl ü evlâdı eşiğinden cüdâ olmaz
Tevallâsın teberrâsın bilen uşşâka aşk olsun
Tarîkatte budur âyin buna illâ ve lâ olmaz
Hüseyn-i Kerbelâ'nın vâkıât-ı mâtem-engîzi
Zebân-ı hâme-i savt u hurûf ile edâ olmaz
Fasîhâ nüh-felek yâkût u rummân ile pür olsa
O mihr-i âlemin bir katre kânına bahâ olmaz
Mersiye: Fasîh Ahmed Dede el-Mevlevî
Hat: Nemakahü'l fakîr hâk-i-pâ-yi evlâd-ı Ali İsmâîl ez-Zühdî, haşerallahü meahüm, âmîn. Sene fî 5 Şevvâl 1219
13 Aralık 2013 Cuma
3 Ağustos 2013 Cumartesi
Ba'ğ'zı İleri Kitabet Teknikleri
Bir yazı okuyorsunuz. Sinirleniyorsunuz. Başlıyorsunuz bağırıp çağırmaya, itiraz etmeye... Yapmayın. Manzaradan önce pencereyi tartışmak gerek, mantık oyunlarını fark etmeyince hiç girilmemesi gereken tartışmalar saçma sapan yerlere doğru uzayabiliyor. Dahası da vardır, geliştirilebilir; ama işte bu raksın figürlerinden bazıları…
*
"Falan konuda hemen herkes [yani bizimkilerin hepsi] hemfikir" kalıbıyla gir konuya. Meali: bu tartışılmaz bir argümandır ve kapı gibi delil olmakla kalmayıp tartışmanın çerçevesini belirleyecektir, konu hakkında ancak zokayı yutanlar söz söyleyebilir.
Araya "somut veri" at, ne olduğu anlaşılmayan veya sorgulanamayacak sayılar tercih sebebi, konuyla alakası olmayan verileri de kullanabilirsin. Mesela girişteki 'herkes'i bir kişi üzerinden ifade et, somut verileri kişinin tartışılmazlığını tescillemek için kullan, olayı 'ad hominem'e bağla.
Doğru verileri yanlış yorumlarla bağla. Haber kutsal yorum hür nasıl olsa, atış serbest. Mesela tabloyu doğru tasvir et, ama sebeplerini çarpıt.
Konuyla ilgili doğruların hepsini söyleme. Mesela muarızların kabahatlerini sayıp dök, mümkünse abart; ama muvafıklardan bahsetme. Onların “anasını orada görenin” kim olduğunu belli etme.
Farklı iddialara yer verme veya eksilterek, çarpıtarak hedef tahtasında yer ver. Özellikle tartışmanın kurgusuna müdahale edilmesine fırsat verme.
Araya bir iki tehdit at, bir iki parmak bal çal. Hem havuç, hem sopa olursa daha etkili olur. Sopa diye yazdıklarının bazıları için sepet havası olabileceğini, havuç diye ortaya attıklarının da bazıları için "kırk katır, kırk satır" olabileceğini sezdirme.
Sonuca giderken şah-kale açmazı kur, iddianı reddetseler de kabul etseler de senin işine yarasın.
*
Beyanın bir kısmında da gözbağcılık var gibi görünüyor...
28 Haziran 2013 Cuma
Duvarın Ardındaki Yanardağ
Pompei’nin Vezüv Yanardağına bakan bir şehir olduğunu
duyunca vay be demiştim. Orada yaşayan insanlar yakınlarındaki tehlikeyi nasıl
da tahmin edememişlerdi… Ahlaksızlık bir şehri nasıl sarabilmişti... Lut
Kavmi’nin yaşadığı bölge de söylediklerine göre deprem bölgesiymiş. İlahî
takdirle bu kavimlerin yok edilmesinin bilimsel izahını dinledikçe bu halklara
sormak istediğim sorular şunlar:
Ey Pompeili ya da Lut Kavminden olan kişi! Allah’a ve
peygamberlerine isyan ediyorsun. Yanardağın eteğinde yaşayıp, kendinden nasıl böyle
emin olabiliyorsun da düzeltmiyorsun halini? İlâhî düzenin değil de kaosun
parçası oluyorsun. Neden? Çehov dediyse ki, ‘duvardaki silah oyunun sonunda
patlar’ diye, o yanardağ dahi patlayacaktı ey Lûtî ya da Pompeili.
Bu soruları sordum ve rahatsız oldum sonra. Zira bir şeyi
hatırladım: Yanıbaşımızda kaynayan bir volkan değil mi Suriye? Öyleyse, helak
edilen kavimlerle en az bir ortak özelliğimiz var demektir. Hayatımızı film
şeridi gibi göz önünden geçirip istiğfar etmek için de yeterince sebep...
27 Haziran 2013 Perşembe
BEŞ PARMAĞIN BEŞİ DE BİR
BAŞPARMAK: (Bu tutmuş)
-Uçurumdan düşüyorum Hızır,elimi tut
Başparmağın olmasaydı nasıl tutunurdun hayatın bir kenarına? Başlarken buradan başla, tesbihi fır dödüren o. Sadece iki boğum halbuki,Katlanırken tahammülsüz görünür,ama hiç soru işâreti yoktur bükülüşünde. Tokalaşırken mesela, dostluğu kavrayamazsın onu bir elin üstüne kuşatırcasına kapatmazsan. Yumruk’ta bir işe yaramaz ama,dördü bükülüp bir arada bir balyoza dönüşürken o ya dördün altında ya da üstünde öyle mahzun ve boynu bükük bekler.Tâ ki dördü bir, bir uzun olup düşeni kavrayamadığında Hızır olsun da tutup çıkarsın uçurumun kenarındakini.. Yersiz baş dönmelerinden,dönüp duran hayallerden baş alamayıp uçuruma,uçuruma giderken beş parmağı bir avuçta cem ederek kavramanın kilit taşı başparmak. Adı Hızır olsa ne gam!...
-Uçurumdan,uçurumdan,uçurumdan…Tut Hızır!
Sen o başparmağı tanısan tutunursun.Her zaman en üsttedir o..Sen gevşetme elini sakın. Dördünü baştakinin boyun eğmesine bırak. O üstüne kapandıkça sımsıkıdır kilit.
Başparmak : “Korkma!...Ben varım”
“KORKma,ben varım” diyor HıZıR. “İçinde bir gövdeyi enine boyuna biçen HıZaRların uğultusunu dindirecek benim sesimdir.Kendinden gitmeye HaZıR olduğunda varılacak HuZuR iklimi benim.”
“HıZıR’ı göreydim” diyordu,”göreydim alırdım âb-ı hayatın esrârını”
En yakınındaki sordu;”Peki görsen nasıl tanıyacaksın Hızır’ı?”
Güldü beriki:”İşâretleri varmış..” dedi,”Bilseydim işaretlerini,görür görmez tanırdım”.
En yakınındaki; “Hızır’ın..” dedi,”bastığı her yer yemyeşil olurmuş,işte böyle”. Bir adım attı ve yemyeşil oldu bastığı yer. “Sonra gölgesi yere düşmezmiş,biliyor musun?” dedi, “benimki gibi..” En yakınındakinin gölgesi yere düşmüyordu. “Bir de..” dedi,”Başın dönüp bir uçurumdan düşecek gibi olduğunda sımsıkı kavrar elini,bırakmaz,bunun gibi..” Bunu derken berikinin elini tutmuştu sımsıkı,başparmağı bir dünyayı kavruyor gibiydi.
Beriki hemen elini çekti,zıpladı sevinçle:”Çok sağol..” dedi,”Şimdi biliyorum artık işaretleri, nerede görsem tanırım HıZıR’ı,işaretlerini öğrendim ya,arar bulurum!...”
İŞARET PARMAĞI : (Bu göstermiş)
-Ay’ı gösteriyorum çölde,ya da en parlak yıldızı. Çölde yönünü ancak ay’a ya da en parlak yıldız’a bakarak bulabilirsin. Ya da ikiye bölünürken ay,işaret eden parmağı.
Bir âb-ı hayat parmaklardan akacaksa –ki aktı- başçeşmesi işâret parmağı olurdu. Oldu.
Kimi tehditkar azarlarken sallanır,kimi sükutun kıymetini göstermeye mücaz dudağın üzerinde bir elif. “Bir”i gösterir hep,dördü kesretin dehşetinden büzülmüşken, o dimdik… Olup bitenin şahididir ve şehâdete kalkar teklifsizce diz üzerinde. Sözün kifayetsiz kaldığı yerde tevhid’i haykırır tüm susukunluğu ile. Öyle bir suskunluk ki, feryadından 72 âlem berâvâz.
En dehşetli günde âb-ı hayata mahz-ı mucize olup uzanan her teşneleb’i gül yaprağına döndüren o muciz parmak. Şakk-ı kamer’i işâret edip, dengeyi bir milim oynatmadan iki dağ arasına iki parça indiren o üç boğum kudret…
-Ay’ı göremiyorum HıZır!..Ne de bir yıldızın gözkırpması var baktığım yerde.. Çöldeyim ve susamış…
-Parmağıma bak sadece..O sana yolu gösterir. Su desen..Âb-ı hayat pınarı ki..Sebîl.
ORTA PARMAK: (Bu susmuş)
- Bir üsttekinin altı ile bunun üstü tütün sarısı!...
Ah!.. Ben seni hep işaret parmağına peyrev gördüm hep,halbuki boya posa baksan en uzunlarısın,en gösterişlisi ve de en muzırı. Duman duman tükenen cigarayı kavrayan alt yan. Sen bükül kendine ve orta boğumdan öteki eldeki ikizine yaslan. Sen, ötedeki senden kolayına ayrılamazsın. Sen sende sabit-kadem durursan, yüzük parmağı da ötekinden ayrılamaz.
- Bu hep susuyor mu Hızır?
- Ötekine konuşur, o da hem kendi hem değil.
YÜZÜK PARMAĞI (Bu kırılmış)
-Tek başına niye açılmıyor bu?
-O çok başına tek de ondan….
Ne kadar içinde yalnız görünsen de sevdiklerinle çoğalıyorsun hep. Aşk’a nişan ve hükme işaret bir sağından bir soluna değişse de ,hep sende. Serçe parmağı dışlamayın,ilk dördünüz bir araya gelip “mükemmel”e remz olurken. İkiyi bir ediyorsan ne kolay, ama yalnız ve çok başınasın ki yüklendiğin emanet aşkı taşımakta, nişanlı ya da nişansız. Nasıl bu?
-Gel bir oyun oynayalım seninle.. Beş parmağı diğer elin beş parmağı ile birleştir parmak uçlarından. Sonra orta parmakları ikinci boğumundan birbirine yasla.Diğer dördü uc uca değsin. Değdi mi?
Orta parmak sensin. Kendinden ayrılman muhal. Zorlarsan diğerleri ayrılmadan ayrılabilirsin de oyunumuzun konusu bu değil…
-Oynatalım Hızır..Böyleyken ne?
-Şimdi birleştirdiğin iki başparmağını ayır.Diğerleri yerinde iken. Bu ebeveynindir. Gün gelir kendine ait bir hayat kurar,ayrılırsın onlardan.
Sonra işaret parmağını ayır.. Bunlar da hayatına giren dostlarındır. Dem gelir onlar da çeker gider hayatından nedenli nedensiz.
Ve şimdi serçe parmağını ayır. Bunlar da çocukların. Gün olup kendilerine ait bir hayat kurmak için ayrılacaklar senin hayatından
-Ne kaldı?
- Şimdi yüzük parmağını ayır bakalım!...
-Ayrılmıyor ki Hızır!.. Neden ayrılmıyor???
Neden “yüzük parmağı” ise, ondan ayrılmıyor. Otomatik sevgi yapıştırıcısı gibi bir şey olabilir…
-Ya ayırmam gerekirse illâ..Ya nasıl???
-Kırarak ayırabilirsin!...Ya da hepsini darmadağın ederek.
SERÇE PARMAK : (Bu unutmuş)
Ne kadar da kısasın, ne işe yararsın sen?
- Lades tutuşmaya yararım en çok
Akıl beni aldatamazsın…Aklımda.
-İdris Mahfi Erenler-
26 Haziran 2013 Çarşamba
Çok Eskiden..
"İhtiyarladım artık.. Eskisi gibi gücüm yok. Gene erken açıyorum tükanı. Onda değişen bir şey yok. Evvelden, gençken kalma mecburiyetim olduğu için ustam gelmeden hazır olurdum kapı önünde. Şimdiyse, azalan gece uykum yüzünden erkenciyim.
Gerçi gelsem de giremiyorum içeri. Ustanın oğlu alarım taktırmış. Bir kıraathanede ne çalınacaksa artık. Açıp kapamayı beceremediğimden, ötenin sabahçı kahvesinde haytanın gelmesini bekliyorum.
Senelerdir yaptığım iş belli. Evvela, sandalyeleri indiriyorum. Eskiden 5 dakikamı almazdı.. Ama şimdi kemiklerimdeki sızı çok fena evlad.. Yarım saate anca indiriyorum iskemleleri. Çuhaları serip kültablalarını yerleştirdim diyene kadar saat 7 oluyor. Çayın suyu da kaynamış oluyor. Ama ben öğlene kadar çay içmem. Ihlamur iyi geliyor boğazlarıma. Ufak demliğe bastırıveriyorum yaprakları. Tek şeker atıyorum senelerdir. Hekimlere göre o bile fazla imiş aslında bu yaşıma göre ama ne yapayım? Alışkanlık işte. Yoğurdu bile şekersiz yiyemiyorum. Hep rahmetli babanemin huyları bunlar..
Tahta zemini sulayım süpürdüm diye kadar saat oluyor. Zaten müdavimler de o zaman gelmeye başlıyor. Tükana giriş sıraları hala aynı. Senelerdir. Bir ara haciz geldi ustaya. Kapattı kıraathaneyi epey bir zaman. Neyse ki, o yaz benim oğlan ameliyat olmuşu bademciklerinden de koşturmaktan bir şey anlayamamıştım. Akabinde Afyon'daki Kaplıcalara gittik maaile de, anca dönünce boşta kaldım biraz. Usta borcu ödeyip tükanı tekrar açınca müdavimler gene dizildiler ip gibi. Birkaç eksik olsa da şenlenmeye mani bir vaziyet olmadı. İskemleler doldu, okey taşları çıkırdadı. Niğde Gazozları ısmarlandı.
Şu ara da, günlük hesap defterinin yanında bu müsveddeleri karalar oldum. Senelerdir muhabbet ettiğim yarenler kışın zoraki gelir oldular. Çoğu aynı benim gibi ihtiyar. Yolda kayıp düşmekten korkuyorlar. Yazın desen, memleket havası diye bir gidiyorlar, 3 aydan önce dönene aşk olsun. Gençlerle de konuşacak bir şey yok. Gazeteler bulmacaların karesini de azalttı aksi gibi. Ne yapayım ben ya? Aklıma gelenleri yazayım bari dedim. Giren çıkanı, gelmeyip kayıplara karışanları, gelse de gitmese dediklerimi bir bir yazar oldum. Hafızamı tazeler oldum. İyi oldum..
Böyle yazarken dalıp dalıp gitmesem bir de iyi olacak da işte ihtyarlık.. İki dakka dalmaya gelmiyor. Berberin velet kolasının parasını ödemeden sıvıştı işte. Neyse..
Ali Osman Özgenç
3 Teşrinievvel 995"
Cânıma bir merhabâ sundu ezelde çeşm-i yâr
"Kelâm-ı
kibâr, kibâr-ı kelâmest" buyurmuş kudemâ. Yani "Büyüklerin sözü,sözün
büyüğüdür".
İşte bu kibâr-ı kelâmı deruhte edenlerden biri de Fâtih Sultan Mehmed Hân'ın
vezirlerinden Ahmed Paşa.
Aslen
Edirneli olan Ahmed Paşa,vezâret ve devlet adamlığı cihetinden maâda şâirlik
ciheti ile tebeyyün etmiş bir zât-ı âli-kadr.Çağının sultân-ı şuarâsı. Ziyâ
Paşa, Necâtî ve Zâtî ile birlikte kendisini "Türkî sühâna temel
komuşlar" diyerek taltîf eder.
Bir çok
beyti berceste olarak dillerde dolaşan Ahmed Paşa'nın "Çîn-i zülfün miske
benzettim hatâsın bilmedim" matla'lı bir gazeli vardır ki her beyti
bercestedir.
Buradan
buyrun:
Çîn-i zülfün miske benzettim hatâsın bilmedim
Key perîşân söyledim bu yüz karasın bilmedim
Ben kara toprağ idim cân verdi bûyundan sabâ
Hey ne cân-perver kıyâmet dil-rübâsın bilmedim
Kad kıyâmet gamze âfet zülf fitne hat belâ
Âh kim ben hüsnünün bunca belâsın bilmedim
Dün tabîbe derd-i dilden bir devâ sordum dedi
Gam yemeden özge bu derdin devâsın bilmedim
Cânıma bir merhabâ sundu ezelde çeşm-i yâr
Şöyle mest oldum ki gayrın merhabâsın bilmedim
Kadd-i dil-dârın hevâ-dârı değilse zülf-i yâr
Her kademde n'için öper hâk-i pâsın bilmedim
Kasdı hâk etmek değilse ömrünü âşıkların
Ayağa n'için salar zülf-i dü-tâsın bilmedim
Ben kemân-ı vaslını çekmek dilerdim dilberin
Hecr hükm-endâz imiş tîr-i kazâsın bilmedim
Sidreye benzettiğim ayb etme cânâ kaddini
K'anı benzetmekde bundan müntehâsın bilmedim
Çün cihândan yeğ bilir ma'şûk sırrın âşıkın
Pes neden dinler rakîbin iftirâsın bilmedim
Hâk-i pâyin açtı dil çeşmin ki gördüm hüsnünü
Nice cevherdendir anın tûtîyâsın bilmedim
Çün tabîb-i la'line anber satar hindû benin
Yâ neden bekler lebin dârü'ş-şifâsın bilmedim
İçi yandığından ağlar şem'-i meclis hâlime
Yâr oda n'için yakar ben mübtelâsın bilmedim
Bana dilberden inâyet istemen ey dostlar
Sanmasın düşman beni kadr-i cefâsın bilmedim
Nâmeye nâmın yazarken gitti aklım âh kim
Nice yazdım ruk'a-i medh ü senâsın bilmedim
Kaçtı AHMED hışm-ı çeşminden velî bir kimseye
Sâye-i zülfünden özge ilticâsın bilmedim
Hayırlar Fetholsun
"Biz bir kaç tembel vakt-i kerâhet bir uykuya dalmışız.Bir lugat paralamalar,bir tuhaf rüyalar tabire gelmez.." yazılı bir levha görmüş idim rüyamda bir vakit evvel. Kan ter içinde uyandım ki yok'a tevdi olmuş her ne var ise.Neyse ki bir ehl-i himmet bir asmalı çardak binâ eyledi ki "şöyle rahatça şekerleme yapıp bir iki kelime mırıldanalım".
Vira bismillah ile dalalım beyne'n-nevm ve'l-yakaza bir düş ortası,elde billûr bardak leb-reng,leb-sûz,leb-rîz çay ile muhavereye. Hayırlar fetholsun,şerler defolsun.
Kaylule Kıraathanesi
Es-selam efendiler,
Biz bir kaç tembel, vakt-i
kerahet bir uykuya dalmışız, bir lugat paralamalar, bir tuhaf rüyalar, tabire
gelmez... Kan ter içinde uyanmışız. Baktık olmuyor, şöyle rahatça şekerleme yapıp,
arada bir iki kelime mırıldanacağımız bir mekan açalım dedik, gelip asmalı çardağın
altına kurulduk. Beyne’n-nevm ve’l-yakaza, vatan mı kurtarırız, hükumet mi
kurarız, taksim meydanı dutlukken hangi ağaçlarda ne armutlar yetiştiğini ifşa
mı ederiz, işsizliğe çözüm mü buluruz, sanatın ne için olduğunu mu keşfederiz,
orası belli olmaz.
Bir de böyle deneyelim bakalım, et-tekrarü ahsen...
Selametle
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)